Resultaatgerichte bekostiging
Bovengenoemde gemeenten hebben partijen uitgenodigd zich in te schrijven op een nieuwe aanbesteding voor het bieden van jeugdhulp vanaf 2020. Ze hebben na diverse marktconsultaties (overleg tussen aanbieders en gemeenten) besloten om voor resultaatgerichte bekostiging te kiezen. Hierbij wordt voor de start van de zorg afgesproken welk doel behaald moet worden en binnen welke termijn. Om te zorgen dat het duidelijk is wie verantwoordelijk is voor het behalen van het resultaat kiest de regio ervoor om één hoofdaannemer aan te stellen per traject. Zij zijn financieel en inhoudelijk verantwoordelijk voor het behalen van het doel.
Kort geding
Twaalf jeugdzorginstellingen hebben een kort geding aangespannen tegen het inkoopbureau H10 en de daarbij aangesloten tien gemeenten. De gemeenten zijn in april een inkooptraject gestart voor de periode 2020-2024. De in die inkoopprocedure gehanteerde tarieven zijn reëel en noodzakelijk om de jeugdhulp efficiënter en effectiever te maken, zo stellen de gemeenten. Zij willen daarnaast toe naar resultaatgerichte bekostiging, maar besloten eerder die systematiek na kritiek van aanbieders pas in 2022 door te voeren. De rechtszaak spitste zich toe op de tarieven. De jeugdhulpaanbieders vinden dat de geboden tarieven te laag en niet kostendekkend zijn. Als de tarieven niet worden aangepast, kunnen zij niet langer goede jeugdhulp verlenen en lijden ze structureel verlies, zo betoogden zij voor de rechter.
Oordeel Rechtbank
Naar het oordeel van de voorzieningenrechter hebben de gemeenten onvoldoende aannemelijk gemaakt dat reële tarieven op proportionele wijze zijn vastgesteld. De prijs mag niet ten koste gaan van de kwaliteit van de te leveren jeugdhulp. Voor een reële prijs dient rekening te worden gehouden met sectorale uitvoeringswerkelijkheid, met de kostprijs van een redelijk efficiënt functionerend aanbieder en met gelegitimeerde regionale of anderszins goed onderbouwde kostenverschillen. Bij de tariefvaststelling dienen specifiek regionale omstandigheden en bepaalde organisatie-specifieke aspecten te worden betrokken.
Externe bemiddeling
De gemeenten moeten nu dus met reële en kostendekkende tarieven komen. De rechter realiseert zich dat dit verstrekkende gevolgen heeft voor de gemeenten, omdat zij per januari nieuwe contracten wilden afsluiten. “Dit kan echter niet ten nadele strekken van de jeugdhulpaanbieders, nu zij voldoende aannemelijk hebben gemaakt dat zij in grote problemen komen als de aanmeldingsprocedure wordt voorgezet op de huidige wijze”, aldus de voorzieningenrechter. Partijen moeten op korte termijn met elkaar in conclaaf om tot een spoedige oplossing te komen. De rechter roept hen daarbij op zich “proactief en constructief op te stellen”. Hij beveelt externe (onafhankelijke) bemiddeling aan om ‘de ontstane impasse te doorbreken’.
Reactie gemeenten
De tien gemeenten brengen de gevolgen van de uitspraak in kaart. Zij zetten nu eerst in op de zorgcontinuïteit voor jongeren en gezinnen vanaf januari. Daarvoor gaan zij met jeugdhulpaanbieders om tafel.
“We zullen snel met de jeugdhulpaanbieders in overleg treden over de huidige situatie waarbij het volgende wat ons betreft glashelder is: de borging van kwalitatieve jeugdhulp in onze regio voor onze jeugdigen en hun gezinnen staat voorop”, zo laat de Haagse woordvoerder namens de tien gemeenten weten. Er is afgelopen anderhalf jaar “intensief gewerkt om in samenspraak met jeugdhulpaanbieders een nieuwe inhoudelijke koers voor de inkoop van jeugdhulp te ontwikkelen. Daarbij hoort ook het komen tot reële tarieven voor de inzet van jeugdhulp. Dit laatste is ingewikkeld gezien de grote variatie in Nederland en in de regio in allerlei soorten jeugdhulp, partijen, hulpvragen en kengetallen”, aldus de woordvoerder.
Klik hier voor de uitspraak
Rudy Bonnet van Stade Advies is als implementatiemanager/projectleider jeugd direct betrokken bij de inkoop en invoering van de nieuwe bekostiging voor de gemeente Midden-Delfland, de kleinste van de 10 gemeenten in deze regio.
Rudy Bonnet
06 51749712