Hoe draag jij in jouw werk bij aan de kwaliteit van samenleven?
Ik ben altijd makelaar geweest. Nu ben ik gepensioneerd en geef ik als zzp’er lezingen door het land ‘over de charme van het ouder worden’. In mijn vak ben ik altijd bezig geweest met de vragen; Hoe verandert de toekomst en hoe spelen we daarop in? Hoe moet het straks?’ We worden ouder, terwijl het aantal zorgverleners afneemt. Mijn lezingen gaan onder andere over hoe je eenzaamheid kan voorkomen, over het stimuleren van vrijwilligerswerk, digitale vaardigheden en het aanpassen van je huis. Drie belangrijke aanbevelingen die ik daarbij doe zijn: denk 5 of 10 jaar vooruit, zie het belang van domotica en robotica en richt je op een goede kwaliteit van leven. En dan heb ik het niet alleen over je eigen kwaliteit van leven, maar draag ook bij aan de kwaliteit van leven van de mensen om je heen.
Welk vraagstuk biedt op dit moment de grootste uitdaging?
Als je kijkt naar wonen, zie je dat men bang is voor eenzaamheid. Op dit vlak is de ‘Knarrenhof’ [de leeftijdsbestendige bouw van woongroepen voor zelfredzame senioren, red.] een geweldig project. Het gaat hier om jong en oud, appartement en huis, huur en koop. Wat kun je nou nog mooier bedenken? Een bijkomend voordeel van een Knarrenhof is dat zorgkosten naar beneden gaan, doordat mensen aandacht hebben voor elkaar. Als bijvoorbeeld iemand komt vertellen dat hij of zij bepaalde pijntjes heeft, dan kan een ander zeggen dat hij die pijntjes ook heeft. Het welbevinden op een Knarrenhof is heel groot. Het betreft hier wonen zoals senioren willen, waarbij eenzaamheid niet meer aan de orde is.
Verder zou de overheid veel meer moeten inspelen op doorstroming op de woningmarkt. Hierbij moeten we met z’n allen meer kijken naar hoe we die doorstroming op gang kunnen brengen. Er zijn relatief veel eengezinswoningen, terwijl demografische ontwikkelingen duidelijk maken dat er veel één- en tweepersoonshuishoudens zijn, met name onder senioren. Zij wonen in deze woningen, terwijl dat regelmatig eigenlijk niet meer naar tevredenheid is. Mede hierdoor moeten jonge stellen en gezinnen lang wachten op een eengezinswoning. Laten we het anders aanpakken en iemand inzetten om met mensen te gaan praten. Om te kijken naar wat mensen willen. Onderzoek laat namelijk zien dat mensen wel willen verhuizen naar kleinere woningen, maar dat ze vaak opzien tegen de rompslomp. Als ik huizen ging taxeren, zag ik vaak dat mensen een heel verleden in hun huis hebben verzameld en niet weten waar ze moeten beginnen met opruimen. Verhuizen naar een appartement komt er dan niet van. Ik zou zelf overigens óók niet kunnen bedenken waar ik met al mijn spullen naartoe zou moeten. Wat ik ook een probleem vind, is de aanname dat als er 100.000 mensen zijn die iets willen, er 100.000 woningen gebouwd moeten worden. Nee, het gaat om doorstroming. Zowel op de huur- als de koopmarkt. Daarom ben ik blij met het initiatief van Stade. Ik had ook al vaker van jullie gehoord. Jullie geven met jullie activiteiten mensen een duwtje in de rug en helpen zo met het zetten van een eerste stap. Mijn vraag aan Stade Advies is: in hoeverre kunnen jullie dit ook voor de koopmarkt doen?
Als veel mensen naar huurwoningen gaan, heb je het voordeel dat koopwoningen vrijkomen. Een nadeel is dat de druk op de huurmarkt vergroot wordt. Onze pensioenen worden niet hoger. Woonlasten nemen, met een gemiddelde huurstijging, enorm toe. Als senior moet je ervoor zorgen dat je lasten redelijk stabiel zijn. De enige lasten die je onder controle hebt zijn je woonlasten. Wonen in een huurwoning kan zwaar drukken op pensioenen die niet navenant stijgen. Ik heb ook veel woningen verkocht aan senioren en gemerkt dat het hier om een denkproces gaat. Men moet er rustig over kunnen nadenken en het is goed als kinderen meekomen, omdat die hun ouders over de drempel kunnen trekken door de voordelen van een andere woning te benadrukken.
Wat is de grootste uitdaging voor de nabije toekomst?
Wat ik heel belangrijk vind, is dat mobiele senioren andere senioren gaan helpen. Senioren willen over het algemeen hun eigen boontjes doppen. De uitdaging is om ze hun kwaliteiten te laten gebruiken. Ze moeten zowel in beweging blijven, als hun hoofd blijven gebruiken. Na hun pensioen moeten ze echt een tweede leven beginnen. Het probleem is nu dat ze vaak vinden dat ze geen zinvol leven hebben. In projecten als het ‘Knarrenhof’ kunnen ze bijvoorbeeld ook op kinderen van anderen passen, tuinieren in de gemeenschappelijke tuin, zingen in een koortje en deelnemen aan een boekenclub. Overigens vind ik ‘knarren’ een vreselijke benaming, maar je kan de naam ook een beetje ludiek bekijken. Het gaat er dus om hoe mensen nog een kwalitatief goed leven kunnen leven. Boven de 80 word je al snel te oud gevonden, terwijl ik ook boven de 80 ben en nog van alles onderneem.
Verder gaan de AI-ontwikkelingen [Artificial Intelligence, red.] door; het is ongelooflijk wat dat voor invloed heeft op de toekomst. Als je digitaal niet vaardig genoeg bent, denk ik dat je problemen hebt om mee te komen. Over 10 à 15 jaar heb ik absoluut een zorgrobot. Voor mij een vanzelfsprekendheid.
Misschien kunnen jullie op het vlak van de doorstroming nog meer ondernemen. Als mensen gaan verhuizen, merk ik dat ze niet graag aan hun kinderen vragen om te helpen met opruimen of dat het allemaal snel, snel moet. Daarom opperde ik –tijdens mijn speech als jurylid van de Challenge Doorstroming– te starten met een opruimcoach, die mensen op gang kan helpen. Samen met een coach kan iemand dan bepalen ‘dit kan weg, dat zetten we nog even apart om over na te denken’. Zo’n opruimcoach moet dan ook even aandacht hebben voor een leuke foto van iemands kleinkinderen. Als opruimcoach moet je echt met iemand praten en bepalen ‘wat ben jij voor iemand?’. Ik zie voor De Verhuisadviseur van Stade een mooie toekomst. Jullie hebben een belangrijke taak om, zowel in de koop- als ook in de huursector, de doorstroming op gang te krijgen.
Charlotte Rutten
Junior Adviseur Stade Advies
Email: c.rutten@stade.nl
Tel: 06 83 63 90 40