Ontwikkelingen
Vijf jaar na de decentralisatie valt het Van Eeden op dat gemeenten beter weten wat ze willen en ook steeds beter weten hoe de financiële kant geregeld moet worden. Van Eeden: ‘’Maar of iedereen daardoor betere hulp ontvangt, daar ben ik wat pessimistisch over.’’ Je ziet een toenemend geloof in de rechtvaardigheid van de markt, dat ervoor zorgt dat de overheid en zorgpartijen zich ook meer marktoriënterend gaan opstellen. Van Eeden: ‘’In de praktijk zie ik dat veel organisaties met hun eigen organisatiebelang bezig zijn in plaats van het grotere geheel.’’ Deze beweging zorgt volgens Van Eeden voor concurrentie, waardoor op samenwerkingsniveau niet veel vooruitgang is geboekt.
‘’Tijdens de aanbestedingen mag je niet met andere partners praten en wil je als organisatie niet het achterste van je tong laten zien, omdat je je cliënten wilt behouden’’
Ideale situatie
Als Van Eeden morgen de baas zou zijn van Nederland dan zou hij liever werken met ruimere financieringsmogelijkheden zoals een populatiebudget, wat op microniveau wordt vormgegeven. Mensen die kwetsbaar zijn worden dan onderdeel van de oplossing en van de uitvoering. Van Eeden: ‘’Dit idee is natuurlijk wel hoog idealistisch. Net als basisinkomen, dat is zo’n grote stap.’’
Een realistischer idee in deze tijd is volgens Van Eeden het werken met één hoofdaannemer en onderaannemers. Dit zorgt volgens hem voor stabiliteit. Van Eeden: ‘’We lenen de zorg uit aan een kwalitatief goede partij die dan over meerdere jaren iets mag neerzetten. Je geeft één partij het vertrouwen om het te laten zien.’’ Gemeenten moeten dit faciliteren en sturen. Ook zou je kunnen werken met consortiums of netwerkorganisaties, tijdelijke samenwerkingsverbanden met een samenwerkingsplan voor een bepaalde opgave. Van Eeden: ‘’Ik zou samenwerkingspartners aan elkaar koppelen om gezamenlijk een aanbesteding te doen, omdat je dan ook contractueel aan elkaar verbonden bent. Het is de gedeelde verantwoordelijkheid die zorgt voor hechtere samenwerking.’’
Tot slot geeft Van Eeden aan dat er minder schotten moeten zijn, omdat dit de samenwerking en vernieuwing belemmert. Zoals de scheiding per leeftijdscategorie, die bepaalt bij welke organisatie jij zorg mag ontvangen. Ook de systeemwereld moet veranderen. ‘’De ene partij krijgt zijn geld uit het ene potje en de ander ontvangt zijn geld uit een ander potje.’’ Die versnippering in de financiële wereld en de wetgeving zorgt ervoor dat samenwerking belemmerd wordt en innovatie stagneert.
‘’Hoe minder schotten, hoe beter’’
Frisse wind
Er verschijnt af en toe een nieuw initiatief, zoals een tijd geleden de nieuwe zorgorganisatie Incluzio. Zij zijn nieuw, nemen een periode om te leren, trekken nieuwe mensen aan en hebben vanuit moederbedrijf Facilicom waarschijnlijk een goed startkapitaal om dingen uit te proberen. Maar kunnen ze dat wel volhouden? Van Eeden denkt dat het de kracht is van de nieuweling die met een frisse wind is binnengekomen, maar dat zij over een poos tegen dezelfde problemen aan gaan lopen als de klassieke zorgorganisaties.
Uitdaging voor de nabije toekomst
Het is volgens van Eeden een uitdaging om voor de mensen die het nodig hebben kwalitatief goede zorg te kunnen blijven leveren. Van Eeden: ‘’Voor het leveren van kwalitatief goede zorg heb je geld nodig en als iedere organisatie voor zich blijft opereren, hoe gaan we de zorg dan gezamenlijk oppakken? Zeker in een tijd van beperkte middelen is samenwerking van belang om kwalitatieve zorg op maat te kunnen leveren.’’
Erik Vermathen
Directeur Stade Advies
Email: e.vermathen@stade.nl
Tel: 06 10 93 94 04