© Mark van den Brink
Kwaliteit van samenleven
Op de vraag hoe Van Schaik met zijn organisatie bijdraagt aan de kwaliteit van samenleven, reageert hij direct gepassioneerd: ‘Kwaliteit van samenleven staat centraal in wat wij doen. Het is een van dé speerpunten in onze nieuwe Koers.’ Hij maakt zich zorgen dat de verschillen tussen mensen steeds groter lijken te worden. Van Schaik: ‘De tegenstellingen in de maatschappij worden sterker, de verharding groeit en bepaalde groepen komen elkaar niet meer tegen. Dat is in veel buurten en wijken ook het geval.’ Volgens Van Schaik gaat de verantwoordelijkheid van een corporatie veel verder dan alleen de stenen. Wooncompagnie doet er alles aan dat bewoners in fijne buurten kunnen wonen. Er moet een gevarieerde huursector worden gecreëerd, die voor een hele grote groep toegankelijk is, en waarbij de gelegenheid tot ontmoeten mogelijk wordt gemaakt. Dit is ook wat Wooncompagnie in haar nieuwe missie centraal heeft gesteld. Van Schaik: ‘De afgelopen jaren hebben we ons gefocust op de ‘gemiddelde’ huurder. Nu willen wij ons ook focussen op bewoners die een steuntje in de rug verdienen én op bewoners die juist draagkracht toevoegen aan de buurt.’ Wooncompagnie wil dit samen doen met bewoners, woningzoekenden en andere belangenhouders. Samen bereik je immers meer dan alleen.
Bijvoorbeeld Winkelmadepark
Van Schaik gaf hier al een mooi voorbeeld bij:
Er ontstond een vastgoed- en leefbaarheidsvraagstuk toen de zorg bij een groot verzorgingshuis met aanleunwoningen vertrok uit Winkel. De stenen stonden in een parkachtige omgeving en juist hier wilden we een gemeenschap creëren die naar elkaar omkijkt en zich inzet voor elkaar, het complex, de wijk en de gezamenlijke tuin. Uiteindelijk hebben we gekozen voor een gevarieerde en gerenoveerde wijk met seniorenwoningen, starterswoningen en eengezinswoningen. Er is ook een Thuishuis gerealiseerd, waarbij bewoners er heel bewust voor hebben gekozen om samen te koken om zo een stuk eenzaamheid tegen te gaan. Voor alle bewoners op Winkelmadepark is er een wijkontmoetingscentrum én een actieve Vereniging van Bewoners.
Om samen met de toekomstige bewoners een gemeenschap te creëren hebben we bij de start van het woonconcept Winkelmadepark de volgende basisstappen gezet:
- Alle bewoners zijn toegewezen aan de hand van motivatie en niet alleen op inschrijfjaren;
- Er is een Vereniging van Bewoners opgericht, om hen stukje verantwoordelijkheid te geven;
- Er is een community-app gemaakt, zodat er makkelijk onderling kan worden gecommuniceerd;
- We hebben een community coach ingezet om het concept een kickstart te geven.
Over dit unieke woonconcept in Winkel wordt momenteel een documentaire gemaakt door documentairemaker Frans Bromet en daar is Wooncompagnie trots op.
Grootste uitdagingen
Het overheidsbeleid staat volgens Van Schaik haaks op wat Wooncompagnie en de meeste andere corporaties willen. Van Schaik: ‘Er zijn stapels regels gekomen om sociale huur minder toegankelijk te maken. We moeten oppassen dat we niet een vangnet worden voor mensen die geen woonkeuze hebben. Sociale huur moet een waardig onderdeel blijven van de woningmarkt, waar mensen bewust een keuze voor kunnen maken.’ Als het zo blijft doorgaan – minder geld voor de betaalbare huursector en meer beperkingen, zoals de verhuurdersheffing – dan leidt dit volgens Van Schaik tot gesubsidieerde huisvesting die we in de rest van wereld zien. Dit draagt volgens hem niet bij aan de kwaliteit van samenleven. Dat is ook één van de redenen waarom hij twee jaar geleden samen met Rochdale en de Woonbond een reeks acties is gestart tegen de verhuurdersheffing onder de naam #ikwileenhuis.
Van Schaik geeft aan dat er voor alle corporaties momenteel zeer grote en verschillende opgaven liggen. Ten eerste om buurten te realiseren waar je je thuis voelt. Gevarieerde wijken, met ondersteuning van de buurtteams. Door de almaar stijgende woningprijzen is het inmiddels bittere noodzaak om meer woonmogelijkheden te creëren voor mensen die momenteel geen kans maken op de woningmarkt: middeninkomens en starters. Tot slot zijn daar de groeiende vergrijzing en de noodzakelijke verduurzaming.
Bio-based grondstoffen en bouwlocaties
Van Schaik vindt het ook belangrijk om na te denken over welke bio-based grondstoffen gebruikt worden, omdat we steeds meer circulair en klimaatadaptief gaan bouwen. Wooncompagnie nam het initiatief tot het bouwen van het grootste permanente houten woongebouw van Nederland. Door hout als bouwmateriaal te gebruiken wordt onnodige CO2-uitstoot voorkomen, sterker nog: in hout zit CO2 opgeslagen.
Gevraagd naar het probleem om bouwlocaties te vinden, legt hij de verantwoordelijkheid daarvoor stellig bij de gemeenten. Van Schaik vindt het principieel een maatschappelijke verantwoordelijkheid om voldoende ruimte te creëren voor sociale huur. Wooncompagnie past het niet om risicovolle grondposities in te nemen. ‘Bij de meeste gemeenten in mijn werkgebied gaat het al ontzettend goed, maar er blijft altijd ruimte voor verbetering’, aldus Van Schaik.
Tot slot
Steeds meer leven mensen in hun eigen bubbel, is er sprake van polarisering en worden meningen als waarheid gezien. Wij vroegen Van Schaik of hij denkt dat hij hier tegenop kan werken. Hij vindt dat in zijn rol het glas altijd halfvol moet zijn. Van Schaik: ‘Je kunt meegaan in de teleurstelling wat betreft de verharding in de maatschappij, maar dat weiger ik. Ik geloof in omdenken. Wooncompagnie strijdt ervoor om problemen te veranderen in mogelijkheden. En we moeten ook wel, wie gaat het anders oppakken? Sowieso past het niet bij onze nuchtere mentaliteit. Bij de pakken neerzitten, zit ook niet in onze aard.’
Erik Vermathen
Directeur Stade Advies
Email: e.vermathen@stade.nl
Tel: 06 10 93 94 04