Het gevolg is dat jongeren noodgedwongen langer thuis blijven wonen, gezinnen wonen met te veel mensen in een te kleine woning en ouderen wonen in huizen die vaak groot zijn en voor hen ook niet meer zo comfortabel. Het onderhoud van de woning en de tuin wordt bijvoorbeeld lastiger of de trap gaat een belemmering vormen. We zien dus dat mensen in een woning wonen die niet (meer) goed past bij hun situatie en het lukt maar moeizaam om hier verandering in te brengen.
Een oplossing voor dit probleem lijkt eenvoudig. Immers, als de oudere mensen die niet meer prettig wonen gaan verhuizen naar een kleinere woning die beter past bij hun situatie, dan komt die grote woning beschikbaar voor een gezin. En de kleine woning van het gezin komt beschikbaar voor starters of kleine huishoudens. Er ontstaat een verhuisketen waardoor meerdere huishoudens weer komen te wonen in een woning die bij hun situatie past.
Waarom lukt dit dan niet? Bij de Verhuisadviseur zien we dat bij de groep ouderen de verhuisgeneigdheid niet zo groot is ook al past de woning niet meer bij de huidige situatie. Vaak wordt er pas verhuisd als het echt niet meer anders kan.
Hier zijn diverse oorzaken voor aan te geven. Om te beginnen de huursprong waar men na een verhuizing vaak mee te maken krijgt. De huidige huur is vaak nog laag en de huur van de nieuwe (kleinere) woning wordt een stuk hoger. Daarnaast zijn er de kosten die een verhuizing nou eenmaal met zich meebrengt. Voor mensen met een lager inkomen vormt dit een enorme drempel.
Maar er spelen ook andere zaken mee zoals de gehechtheid aan de huidige buurt en woning. Er ligt vaak een hele geschiedenis in het huis waar men maar moeilijk afscheid van kan nemen. Iedereen in de buurt kent je, ook de winkelmedewerkers. Er is vaak angst om dat kwijt te raken bij een verhuizing. Daarnaast ziet men vaak enorm op tegen de rompslomp die altijd gepaard gaat met een verhuizing. Zeker als men van een grote woning naar een kleinere woning verhuisd. Mensen hebben in de loop der tijd vaak veel spullen verzameld, waar ook weer herinneringen aan zitten.
En dan nog de vraag, waar moet men heen? We zien regelmatig dat woningen waar mensen in geïnteresseerd zijn, niet binnen het bereik liggen vanwege de regels van het passend toewijzen.
Men zou best willen verhuizen, maar al deze punten op zich zijn reden om van een verhuizing af te zien. Het gevolg is dat deze mensen blijven wonen in de grote woning waar dan op den duur mogelijk woningaanpassingen nodig zijn, en de gewenste verhuisketen blijft uit.
Toen de zelfbenoemd Minister voor Wonen, Stephanie Blokhuizen, mij vroeg om één oplossing te benoemen voor de wooncrisis, moest het voor mij hierover gaan. Het wegnemen van de drempels die ouderen ervaren om te verhuizen, zal een positief effect hebben op de doorstroming omdat hierdoor een verhuisketen zal ontstaan. Een combinatie van (doorstroom)maatregelen kan hierbij helpen. Denk dan aan een beperking van de huursprong door deze ouderen een kleinere woning te verhuren voor de oude huurprijs of hooguit een kleine huurstijging. De lagere huurinkomsten die dit voor deze woningen met zich meebrengt, worden gecompenseerd doordat de grote woning eerder beschikbaar komt en dus ook eerder voor een hogere huurprijs opnieuw verhuurd kan worden. Ook een tegemoetkoming in de verhuiskosten helpt bij het overwinnen van de financiële drempel die men ervaart. Daarnaast zijn specifieke voorrangsregels voor ouderen die een grote woning achterlaten van belang, net als hulp en ondersteuning in dit gehele proces.
Dit is één oplossing. Natuurlijk is de wooncrisis groter en zal niet opgelost worden door alleen de drempels die ouderen ervaren om te verhuizen weg te nemen. Er is meer nodig om het mogelijk te maken dat iedereen kan wonen in een woning die past bij zijn/haar situatie. Ik kijk dan ook uit naar de andere oplossingen die de zelfbenoemd Minister heeft verzameld.
Het interview met Stephanie Blokhuizen lees je hier: https://www.ministervoorwonen.nl/interview/jiska-ruis/
Jiska Ruis
Senior Adviseur Wonen Stade Advies en projectleider Verhuisadviseur Senioren
Email: j.ruis@stade.nl
Tel: 06 53215138