Paolo Giordano schrijft in zijn essay In tijden van besmetting over de coronacrisis: “Het door de mens gecreëerde mechanisme van deze wereld brengt grote schade toe aan ons leefmilieu, aan het klimaat. We hebben de perfecte condities gecreëerd voor dit drama.’’
Tegenover de negatieve effecten van de coronacrisis staan wel degelijk een aantal positieve effecten.
De coronacrisis heeft niet alleen tijdelijk een positief effect op natuur en klimaat (schonere lucht minder CO2 uitstoot als gevolg van de afname van het verkeer en de vliegbewegingen), maar ook in een ‘intelligente lockdown’ maken we er met z’n allen het beste van: we zien om naar onze medemensen, applaudisseren massaal voor de zorgverleners, doen vrijwilligerswerk en zetten spontaan allerlei acties en digitale evenementen op. De coronacrisis heeft positief bijgedragen aan de saamhorigheid!
Nu de eerste golf van het virus afneemt denken overheden, corporaties en andere organisaties steeds meer na over de ‘nieuwe’ wereld. Het grote gevaar daarbij is ‘gewoontegedrag’: als we na de coronacrisis hetzelfde blijven doen als we tot nog toe hebben gedaan, herstellen we de schade en blijft de wereld zoals die was. Het is nu tijd om bewust stil te staan bij de toekomst!
Kansen creëren en grijpen is nodig! We moeten niet alleen ondernemend, inventief en creatief zijn, maar ook het ‘samen-leven’ en de saamhorigheid blijven versterken. Verduurzaming is één van de middelen om de onderlinge saamhorigheid – ook na de coronacrisis – in stand te houden en te versterken.
Voor gemeenten zou dat moeten inhouden dat zij (nog) meer de regie nemen bij de verduurzaming. Niet alleen op papier in plannen, visies en nota’s, maar juist ook heel praktisch door burgerinitiatieven te stimuleren, deze meer ruimte te geven en meer te ondersteunen. Dat kan o.a. door de bestaande kaders en onmogelijkheden als gevolg van regelgeving los te laten en buiten de bestaande kaders mee te denken over wat dan wel mogelijk is! Want als we niet innovatief, creatief en ondernemend zijn blijven we ‘hangen’ in het bestaande.
Voor corporaties zullen de effecten van de coronacrisis op de verduurzaming voor een groot deel worden bepaald door de effecten van de coronacrisis op de investeringscapaciteit. De coronacrisis zal effect hebben op afweging van de belangrijkste opgaven waar corporaties voor staan (betaalbaarheid, beschikbaarheid en kwaliteit en verduurzaming). Verwacht wordt dat als gevolg van de toename van het aantal huurders dat door de coronacrisis in betalingsproblemen is gekomen, er beduidend meer geld nodig zal zijn voor betaalbaarheid. En meer geld voor betaalbaarheid betekent ook minder geld voor beschikbaarheid en verduurzaming.
Dat maakt het voor corporaties nog belangrijker om de verduurzaming creatief, innovatief en vooral samen met de huurders aan te pakken. Een mooi voorbeeld daarvan is het experiment ‘Jouw Thuis’ van Portaal, waarbij huurders van de Amersfoortse wijk Soesterkwartier in de ‘winkel’ kiezen met welke producten zij hun woning willen verduurzamen. Kleine stapjes die samen uiteindelijk één grote stap vormen.
Want hoe je het ook bekijkt, verduurzaming is als transitie uiteindelijk toch een optelsom van heel veel grotere en kleinere besluiten en activiteiten op allerlei niveaus! En als de verduurzaming ook leidt tot vergroting van de saamhorigheid, is dat de investering dubbel en dwars waard!
Marlies Bodewus
Senior Adviseur Wonen Stade Advies
Email: m.bodewus@stade.nl
Tel: 06 51 05 88 14